Kështu vallë mbrohet shqiptarizmi: me pesë xhami e asnjë kiosk për shitje gazetash!

I lumtë xha Thanas Kristo Korçarit! Sikur mos të na e kish dhënë fotografinë e Musa Efendiut që mban fjalim në Shkodër, kundër flamurit shqiptar, ndoshta nuk do të na kaplonte shqetsimi ballkanik për fshikullime të këtilla, pas të cilave fshihen do porosi të shenjta, për flakjen e fanatizmit dhe kultivimin e shqiptarizmit. Së pari deshëm të themi Shipkovica e trimave dhe Reçica e krymbave, por i ramë pishmanit, ngase as vetë nuk jemi më të mirë se ta, ndaj e zgjodhëm, një titull më të qëlluar. S’është punë e lehtë, të akuzosh një fshat apo një fushë të tërë, me një epitet të këtillë. Aty mund të ketë poetë e  heronj të shenjtë, arsimtarë e atdhetarë të shtrenjtë, punëtorë të dalluar, veprimtarë të dëshmuar. Kërkojmë ndjesë prej tyre, dhe prej prindërve të tyre. Sa për të tjerët, për bartësit e mikrobit fundamentalist të parazitizmit, të klyshëve të komunizmit, të hajdutllëkut e kodoshllëkut, le të urdhërojnë kurë të duan, t’i masim shpatat, në shtyllat e shtypit. Kush na shtyri të shkelim me të mëngjërën, në kuadrin e kësaj polemike kontraproduktive? 

            E pat më ajo kohë, kur shërbëtorët e pushtetit, për të justifikuar besnikërinë ndaj idealeve të partisë, na ndiqnin e shpifnin, pse shpërndanim falas, Shqipërinë e re ndër shqiptarë. Ata tashmë e kanë zëvendësuar kapelën e aktivistit të partisë, me terlikun e Binladenit. Disa na janë bërë edhe haxhinj, duke i lënë në mjerim fshatrat tona, pa asnjë kiosk, për shitje gazetash, e shitje cigaresh. Aq kushton një barakë e tillë, sa një ceremoni turistike në shkretëtirat e Homeinit, që s’ka të bëjë as me Krujën e Skënderbeut, as me Drenicën e Adem Jasharit, as me Shipkovicën e Ali Ahmetit. Të qaset burri i dheut, mu në qendër të sokakut shqiptar, dhe ta pret sadamisht: Alejkum selaaam! Pas sundimit 500 vjeçar të meraklinjve të Stambollit, dhe pas terrorit 100 vjeçar të zullumqarëve të Shkupit e Beogradit, ka ardhur koha kur shqiptarët mund të flasin, dhe mund të shkruajnë pa dorëza, duke e plasuar të vërtetën lakuriqe, nga e cila mund të preken, vetëm ata që e kanë mizën nën kësulë. Nuk e dimë në është nga Teqja apo nga Reçica, sekretari i panominalizuar, por e dimë se në krahasim me malësinë e artë, fusha na ka mbetur në baltë. Për momentin, nuk e kemi ndërmend t’i bëjmë publike, emrat e atyre që ua hëngrën hakun shqiptarëve,  të atyre që manipuluan me ndihmat sociale dhe ndihmat humanitare, ngase hulumtimet janë ende të pafinalizuara. Ato që i plasojmë me këtë rast, vijnë nga ana e viktimave të fanatizmit dhe parazitizmit.

Sa për fanatizmin, nuk ka nevojë ta përmendim. Laramanë me terlik të bardhë dhe zemër të zezë, kemi sa të duash.. Janë në gjendje të japin pesëmijë marka për ngritjen e një xhamie, por jo edhe një gjysmë marke, për një gazetë. E pat Marku! Tani në vend të tij, e kemi Euro-Qatipin. Kështu vallë mbrohet shqiptarizmi! Me shtatë shpella lugetërish përballë faltoreve të Bogovisë, dhe me asnjë kinkaleri për shitjen e gazetave shqipe? Tibistikfaaa! Si mos ta përdorim termin parazitizëm, derisa pasaniku më i madh i një fshati të këtillë, në kohën kur posedonte nam buajsh, kombajnash e hajnash, e detyronte hyzmeqarin trembëdhjetëvejçar të Shipkovicës, të flejë në grazhd ahuri, të zgjohet që me natë t’i kullosë buajt në varreza, deri në orët e vona të territ, dhe të kthehet në grazhd, duke e kaluar ditën me një copë buke, me një kuti qibriti me krypë, dhe me frikën  në palcë. Ja se si ia pinte gjakun, shqiptari i shitur, malësorit të mitur!

Shkonte rrugës për Kala, një plakussh me katër gra

Ja përse e riaktualizojmë atë sintagmën e parvjetshme: Katastrofë kombëtare, që s’ka të bëjë me fenë, por me parazitizmin e atyre që i trashëguan hujet e pushtuesit osman: myzevirllëkun, hajdutllëkun dhe kodoshllëkun. Për njërin prej kulakëve të panominalizuar të një katundi të këtillë, thonë se i mashtronte nxënëset e veta, për atë edhe ia dhanë teskeren me kohë, duke ia zëvendësuar epitetin e profesorit, me atë të koftorit. S’po ia përmendim emrin, as të tij e as tonin, ngase asnjëri prej nesh, nuk man emrin e ndonjë shqiptari të mirëfilltë. Më të mirë ishin rilindasit që e botonin Albaninë e Vogël më 1901, me do mbiemra si Gjura, Gjergji, Guri, Lisi, Katundi, Krushova, e me do artikuj si “Stambolli kundrë Shqyptarëve”, “Dibranët dhe Çështja Kombëtare”, “Letër nga Shën-Gjini”, “Historia e Shqypniis”, dhe e shpërndanin “pa të holla, në tërë Shqipërinë”. Ku t’i gjejmë tani ata shqiptarë, që t’i mbushin fshatrat shqiptare, së paku me nga një kinkaleri për shitjen e gazetave shqipe? Kemi qenë disa herë në një fshat të fushës, dhe kemi parë e çka s’kemi parë. Në të hyrë të fshatit: çallamxhinjtë e Shatit, dhe pelat e Plevenit. Shtatë çajtore e asnjë bibliotekë, pesë xhami e asnjë shtëpi kulture. Sikur të ishte Shën Gjura gjallë, do t’i shkruante dy vargje shqip: Ç’kërkon çeni Puçalemnit, te pelat e Plevenit?

E kemi thënë dhe e themi: shqiptarët kanë nevojë për reforma fetare e kombëtare, për përlindje kulturore e shpirtërore.  Jo më kot shkruante Naimi para një shekulli: “Me nderë t’onë roj Turqija,/ Po sot vuan Shqipërija./ Ka vuar edhe po vuan-/ Turqit neve a na duan?/ S’duan fare të na shohin./ Shqipërinë sot s’ e njohin./ Mos durofssh, i madhi Zot./ Të rimë në zgjedhë sot!/ Se me punë kaq të vyer,/ Ne më s’jemi të gënjyer:/ S’jemi Turqër as kaurë,/ Mos e thoni këtë kurrë!/ S’jemi Grekër as Bullgarë,/ Jemi vetëm Shqipëtarë!”. Kush janë, e nga janë ata që i penguan punët, për inaugurimin e shtatores së Naimit, në Lulishten e Tetovës? U lumtë atyre që i kuptojnë me dashamirësi këto vërejtje, ngase prejardhja e tyre, nuk vjen prej meraklinjve të fshatrave të fushës, por prej gjakut të ullinjve të kodrave të Krujës.